.svg)
Asiyanın Yer üzərində yerləşməsi.
Asiya ölkələrinin siyahısı — Asiya qitəsində yerləşən 56 dövlət və əraziyə verilən ümumi ad.
Asiya təxminən 44.391.000 km² sahəsi ilə dünya torpaqlarının 30 %-ni əhatə edir. 4,10 milyard əhalisi ilə dünya əhalisinin beşdə üçünə ev sahibliyi edir.[1]
Asiya qitəsi Avrasiyanın bir hissəsi olub Süveyş kanalı və Ural dağlarının şərqində yerləşərək Avropanın şərqdə qalan hissəsini əhatə edir. Şərqdə Sakit okean və Berinq boğazı, cənubda Hind okeanı və şimalda Şimal Buzlu okeanı ilə əhatə olunub.
Asiya qitəsində 61 dövlət və ərazi yerləşir. 48 dövlət BMT üzvüdür, 7 dövlət BMT tərəfindən tanınmır, 2 ərazi Çin Xalq Respublikasının özəl idarə bölgəsidir, 4 ərazi isə Böyük Britaniya ilə Avstraliyadan asılıdır.
Asiyanın ən böyük dövləti Rusiyadır və sahəsi 17.075.200 km²-dir. Çin Xalq Respublikası sahəcə qitənin ikinci ən böyük ölkəsi olsa da əhalisinin sayına görə həm qitədə, həm də dünyada birincidir. (sahəsi 9.596.960 km², əhalisi 1.338.612.968 nəfər). Qitədə ərazi 1 milyon km²-dən çox olan 9 dövlət var (Rusiya, Çin, Hindistan, Qazaxıstan, Səudiyyə Ərəbistanı, İndoneziya, İran, Monqolustan və Misir). Əhalisi 100 milyondan çox olan cəmi 7 dövlət vardır (Çin, Hindistan, Pakistan, Rusiya, İndoneziya, Banqladeş, Yaponiya)
Bu məqalədə Asiya qitəsində torpaqları olan ölkələr, onların bayraqları, paytaxtları, pul vahidləri, rəsmi dilləri, sahələri, əhali sayı və coğrafi mövqelərini göstərən xəritələr göstərilmişdir. Bu siyahı BMT üzvü olan ölkələrə və digər asılı ölkələrə bölünməkdədir.
Siyasi xəritəRedaktə
BMT üzvü olan Asiya ölkələrinin Asiyada yerləşməsi aşağıdakı xəritədə göstərilmişdir:
BMT üzvü olan dövlətlərRedaktə
| Ölkə | Bayraq | Rəsmi dil(lər)rindəki uzun adlar | Paytaxt | Pul vahidi | Sahəsi (km²) | Əhali | Xəritə |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Azərbaycan (Azərbaycan Respublikası) |
 |
Azərbaycan dili: Azərbaycan Respublikası | Bakı | Azərbaycan manatı | 86.600 | 9.165.000 |  |
| Banqladeş (Banqladeş Xalk Respublikası) |
 |
Benqal dili: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Gônoprocatontri Bangladeş) | Dəkkə | Taka | 144.000 | 156.050.883 |  |
| Bəhreyn (Bəhreyn Krallığı) |
 |
Ərəb dili: مملكة البحرين (Memleketü'l-Bâhreyn) | Manama | Bəhreyn dinarı | 665 | 727.785 |  |
| Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
 |
Ərəb dili: دولة الإمارات العربية المتحدة (Dawlet el-İmalet el-Arabbiye el-Mûttahide) | Əbu-Dabi | BƏƏ dirhəmi | 83.600 | 4.798.491 |  |
| Bruney (Bruney Dövləti, Sülh Yeri) |
 |
Malay dili: Negara Brunei Darussalam / بروني دارالسلام | Bandar Seri Begavan | Bruney dolları | 5.770 | 388.190 |  |
| Butan (Butan Krallığı) |
 |
Dzonqxa:  (Brug rGyal-Khab) |
Thimphu | Nqulturm | 47.000 | 691.141 |  |
| Çin Xalq Respublikası |
 |
Standart Çin dili: 中华人民共和国 (Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) ( dinlə) |
Pekin | Renminbi (Yuan) | 9.596.960 | 1.338.612.968 |  |
| Şərqi Timor (Şərqi Timor Demokratik Respublikası) |
 |
Tetum dili: Repúblika Demokrátika Timór Lorosa'e Portuqal dili: República Democrática de Timor-Leste |
Dili | ABŞ dolları | 15.007 | 1.131.612 |  |
| İndoneziya (İndoneziya Respublikası) |
 |
İndoneziya dili: Republik Indonesia | Cakarta | İndoneziya rupiahı | 1.919.440 | 240.271.522 |  |
| Ermənistan (Ermənistan Respublikası) |
 |
Erməni dili: Հայաստանի Հանրապետություն (Hayastani Hanrapetut'yun) | İrəvan | Erməni dramı | 29.743 | 2.967.004 |  |
| Əfqanıstan (Əfqanıstan İslam Respublikası) |
 |
Dari dili: جمهوری اسلامی افغانستان (Comhuriye İslamiye Afganistan) Puştu dili: د افغانستان اسلامي جمهوریت (Da Afganistan İslami Comhoriyat) |
Kabil | Əfqani | 647.500 | 33.609.937 |  |
| Filippin (Filippin Respublikası) |
 |
Filippin dili: Republika ng Pilipinas İngilis dili: Republic of the Philippines |
Manila | Filippin pesosu | 300.000 | 97.976.603 |  |
| Cənubi Koreya (Koreya Respublikası) |
 |
Koreya dili: 대한민국 (Daehan Minguk) | Seul | Cənubi Koreya vonu | 98.480 | 48.508.972 |  |
| Gürcüstan |
 |
Gürcü dili: საქართველო (Sakartvelo) | Tiflis | Gürcüstan larisi | 69.700 | 4.615.807 |  |
| Hindistan (Hindistan Respublikası) |
 |
Hind dili: भारत गणराज्य (Bhārat Gaṇarājya) İngilis dili: Republic of India |
Nyu Dehli | Hindistan rupisi | 3.287.590 | 1.166.079.217 |  |
| İraq (İraq Respublikası) |
 |
Ərəb dili: جمهورية العراق (el-Cumhūrīyyetü'l-‘Irākīyye) dinlə Kürd dili: Komarê Iraq / كۆماری عێراق |
Bağdad | İraq dinarı | 437.072 | 28.945.657 |  |
| İran (İran İslam Respublikası) |
 |
Fars dili: جمهوری اسلامی ايران (Cumhuriye İslamiye İran) dinlə |
Tehran | İran rialı | 1.648.000 | 66.429.284 |  |
| İsrail (İsrail Dövləti) |
 |
İvrit dili: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל (Medīnat Yisrā'el) dinlə Ərəb dili: دَوْلَةُ إِسْرَائِيلَ (Devlet İsrā'īl) |
Qüds (iddia olunan və de fakto) | Yeni İsrail şekeli | 20.770 | 7.233.701 |  |
| Yaponiya |
 |
Yapon dili: 日本国 (Nippon-koku / Nihon-koku) dinlə[Q 8][22] |
Tokio | Yapon yeni | 377.835 | 127.078.679 |  |
| Kamboca (Kamboca Krallığı) |
 |
Kxmer dili:  (Preăh Réachéa Nachâk Kâmpŭchea) |
Pnompen | Riel | 181.040 | 14.494.293 |  |
| Qətər (Qətər Dövləti) |
 |
Ərəb dili: دولة قطر (Devlet-ül Katar) | Doha | Qətər rialı | 11.437 | 833.285 |  |
| Qazaxıstan (Qazaxıstan Respublikası) |
 |
Qazax dili: Қазақстан Республикасы (Qazaqstan Respublikası) Rus dili: Республика Казахстан (Respublika Kazahstan) |
Astana | Tenge | 2.717.300 | 15.399.437 |  |
| Kipr (Kıpr Respublikası) |
 |
Yunan dili: Κυπριακή Δημοκρατία (Kypriakī́ Dīmokratía) Türk dili: Kıbrıs Cumhuriyeti |
Nikosiya | Avro | 9.250 | 796.740 |  |
| Qırğızıstan (Qırğızıstan Respublikası) |
 |
Qırğız dili: Кыргыз Республикасы (Kırgız Respublikası) Rus dili: Кыргызская Республика (Kırgızskaya Respublika) |
Bişkek | Qırğızıstan somu | 198.500 | 5.431.747 |  |
| Küveyt (Küveyt Dövləti) |
 |
Ərəb dili: دولة الكويت (Devlet'ül Kuveyt) | Əl-Küveyt | Küveyt dinarı | 17.820 | 2.691.158 |  |
| KXDR (Koreya Demokratik Xalq Respublikası) |
 |
Koreya dili: 조선민주주의인민공화국 (Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) | Pxenyan | Şimali Koreya vonu | 120.540 | 22.665.345 |  |
| Laos (Laos Demokratik Xalq Respublikası) |
 |
Laos dili: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ (Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao) | Vyentyan | Kip | 236.800 | 6.834.942 |  |
| Livan (Livan Respublikası) |
 |
Ərəb dili: الجمهورية اللبنانية (El Cumhuriyyet'ül Lübnânîyye) | Beyrut | Livan funtu | 10.400 | 4.017.095 |  |
| Maldiv adaları (Maldiv Adaları Respublikası) |
 |
Maldiv dili: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ (Divehi Rājjey ge Jumhuriyyā) | Male | Rufiyaa | 300 | 396.334 |  |
| Malayziya |
 |
Malay dili: Malaysia / مليسيا | Kuala Lumpur | Rinqqit | 329.750 | 25.715.819 |  |
| Misir (Misir Ərəb Respublikası) |
 |
Ərəb dili: جمهورية مصر العربية (Gumhūriyyet Mısr el-ʿArabiyye) | Qahirə | Misir lirəsi | 1.001.450 | 83.082.869 |  |
| Myanma (Myanmar Birliyi Respublikası) |
 |
Birman dili:  (Pyi-daung-zu Myan-mar Naing-ngan-taw) |
Naypyida | Kyat | 678.500 | 48.137.741 |  |
| Nepal (Nepal Federal Demokratik Respublikası) |
 |
Nepal dili: संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl) | Katmandu | Nepal rupisi | 147.181 | 28.563.377 |  |
| Özbəkistan (Özbəkistan Respublikası) |
 |
Özbək dili: O‘zbekiston Respublikasi | Daşkənd | Özbəkistan somu | 447.400 | 27.606.007 |  |
| Pakistan (Pakistan İslam Respublikası) |
 |
Urdu dili: اسلامی جمہوریہ پاکستان (İslami Cumhuriye Pakistan) İngilis dili: Islamic Republic of Pakistan |
İslamabad | Pakistan rupisi | 803.940 | 176.242.949 |  |
| Rusiya (Rusiya Federasiyası) |
 |
Rus dili: Российская Федерация (Rossiyskaya Federatsiya) dinlə |
Moskva | Rusiya rublu | 17.075.200 | 140.041.247 |  |
| Sinqapur (Sinqapur Respublikası) |
 |
Çin dili: 新加坡共和国 (Xīnjiāpō Gònghéguó) İngilis dili: Republic of Singapore Malay dili: Republik Singapura Tamil dili: சிங்கப்பூர் குடியரசு (Ciṅkappūr Kutiyarasu) |
- | Sinqapur dolları | 692,7 | 4.657.542 |  |
| Şri Lanka (Şri Lanka Demokratik Sosialist Respublikası) |
 |
Sinhal dili:  Tamil dili: இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு |
Şri Cayavardenepura Kotte (rəsmi) Kolombo(kommersiya) |
Şri Lanka rupisi | 65.610 | 21.324.791 |  |
| Suriya (Suriya Ərəb Respublikası) |
 |
Ərəb dili: جمهورية سوريا العربية (El Cumhūriyyet'ül Arabiyyet'üs-Sūriyye) | Dəməşq | Suriya lirəsi | 185.180 | 20.178.485 |  |
| Səudiyyə Ərəbistanı (Səudiyyə Ərəbistan Krallığı) |
 |
Ərəb dili: المملكة العربية السعودية (El-Memleketü'l-ʻArabiyye es-Suʻūdiyye) | Ər-Riyad | Səudiyyə Ərəbistanı rialı | 2.149.690 | 28.686.633 |  |
| Tacikistan (Tacikistan Respublikası) |
 |
Tacik dili: Ҷумҳурии Тоҷикистон (Cumhurii Tocikiston) | Düşənbə | Somoni | 143.100 | 7.349.145 |  |
| Tailand (Tailand Krallığı) |
 |
Tay dili: ราชอาณาจักรไทย (Ratça Anaçak Tay) dinlə |
Banqkok | Baht | 514.000 | 65.905.410 |  |
| Türkiyə (Türkiyə Respublikası) |
 |
Türk dili: Türkiye Cumhuriyeti ( dinlə) |
Ankara | Türk lirəsi | 780.580 | 77.804.122 |  |
| Türkmənistan (Türkmənistan Respublikası) |
 |
Türkmən dili: Türkmenistan | Aşqabad | Türkmənistan manatı | 488.100 | 4.884.887 |  |
| Oman (Oman Sultanlığı) |
 |
Ərəb dili: سلطنة عُمان (Salṭanat ‘Ummān) | Maskat | Oman rialı | 212.460 | 3.418.085 |  |
| İordaniya (İordaniya Həşimi Krallığı) |
 |
Ərəb dili: المملكة الأردنية الهاشميه (el-Memleket'ül Ürdüniyyet'ül Haşimiyye) | Amman | İordaniya dinarı | 92.300 | 6.342.948 |  |
| Vyetnam (Vyetnam Sosialist Respublikası) |
 |
Vyetnam dili: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ( dinlə) |
Hanoy | Donq | 329.560 | 86.967.524 |  |
| Yəmən (Yəmən Respublikası) |
 |
Ərəb dili: الجمهورية اليمنية (el-Cumhuriyyet'ül-Yemeniyye) |
